Hội thảo ‘Xu hướng phát triển VAS 3.0’ diễn ra ngày 2/12 vừa qua tại khách sạn Lotte Hà Nội cho thấy một cái nhìn tích cực trong quan điểm của các nhà phát triển dịch vụ giá trị gia tăng trước thềm 2017.

Dịch vụ giá trị gia tăng (VAS) 3.0 là khái niệm còn khá mới mẻ trong thị trường VAS tại Việt Nam. Tại diễn đàn cho Công ty Phát triển dịch vụ Giá trị gia tăng – Tổng Công ty Truyền thông VNPT-Media tổ chức lần này, nhiều diễn giả và những chuyên gia trong ngành VAS đã cùng nhìn lại chặng đường hơn 10 năm phát triển VAS và xác định VAS 3.0 chính là cái đích mà cả nhà mạng và các công ty cung cấp VAS phải đi tới.

 

Hội thảo ‘Xu hướng phát triển VAS 3.0’ với chủ đề ‘Ươm mầm ý tưởng - Sáng tạo tương lai’ thu hút được sự tham gia của hầu hết các công ty lớn làm trong lĩnh vực VAS tại Việt Nam . 

 

Năm 2006, thời sơ khai của VAS 1.0 hình thành với sự phát triển nhanh chóng của các dịch vụ SMS đầu số ngắn, logo, hình nền, hình động hay nhạc chuông đơn âm, đa âm… rồi nhạc chờ, nhạc số, video clip… Nếu đứng ở thời đại smartphone nhìn lại, VAS 1.0 đơn giản và thật tới không ngờ, tỷ lệ sử dụng dịch vụ đáng mơ ước là gần 100%, nhà cung cấp làm thật và khách hàng mua thật, dùng thật.

 

Sau 2010 tới hiện tại, VAS 2.0 gây ấn tượng bởi số lượng dịch vụ VAS là vài trăm dịch vụ trên mỗi nhà mạng, nhưng na ná nhau từ nội dung, tiện ích tới… cái tên. Khách hàng bị xoay vần trong ‘ma trận’ VAS 2.0, nhọc nhằn trong việc tìm ra một dịch vụ nội dung đặc sắc, tiện ích thật sự và đáp ứng nhu cầu thật của cá nhân. Cuối 2016, những đợt sóng cuối cùng và dữ dội trong năm của thị trường VAS 2.0 đã đẩy những người làm VAS ngồi xích lại. 

 

Ghi nhận trực tiếp tại Hội thảo, lãnh đạo và phụ trách kinh doanh của rất nhiều công ty làm VAS đều cho rằng ‘Xu hướng phát triển VAS 3.0’ được tổ chức rất kịp thời và ý nghĩa, cung cấp nhiều thông tin bổ ích, quan trọng nhất là vực dậy tinh thần cho các đơn vị khi VAS vừa trải qua đỉnh điểm và vẫn đang trong thời kỳ chịu áp lực khủng hoảng. Thái độ gay gắt, thận trọng, cực đoan và tẩy chay dịch vụ của người dùng, áp lực từ truyền thông, từ cơ quan quản lý chuyên ngành… buộc cả nhà mạng, các tổng công ty, các công ty phát triển dịch vụ giá trị gia tăng trên mạng viễn thông di động phải thừa nhận rằng thời kỳ phát triển VAS quá ‘nóng’ đã để lại nhiều hệ lụy cho ngành VAS. VAS 2.0 đã thoái trào. 

 

VNPT-Media, đơn vị chủ lực của Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam trong lĩnh vực VAS, đã chia sẻ về VAS 3.0 qua thực tế của ‘người trong cuộc’, trên quan điểm đi vào thực chất và với một tinh thần gợi mở. Theo đó, VAS 3.0 sẽ vẽ tiếp đường xoáy ốc với đầy đủ tính chất lặp lại, kế thừa và tiến lên một tầm cao mới so với VAS 1.0, VAS 2.0. Ngoài những yếu tố gây áp lực từ VAS 2.0 thì những bối cảnh chính khác dẫn tới VAS 3.0 bao gồm:

 

 - S.M.A.C ( Social/Xã hội, Mobility/Di động, Analytic/Phân tích, Cloud/Đám mây) là nền tảng căn bản, về cả hai khía cạnh xã hội và công nghệ. Mọi cấu thành trong S.M.A.C kết hợp chặt chẽ với nhau và tạo thành một hệ sinh thái. S.M.A.C bao hàm các khái niệm về các sản phẩm và gói dịch vụ mới mà các công ty đang triển khai để đem lại những giải pháp hiệu quả và cơ động cho khách hàng. Trải nghiệm của người dùng được tôn trọng và phân tích kỹ lưỡng, dựa trên các thuật toán phức tạp và công cụ hiện đại. Dữ liệu được tải từ đám mây, người dùng có thể truy cập trên nhiều thiết như TV, máy tính bảng, điện thoại… và thoải mái chia sẻ với xã hội, tạo thành một mạng kết nối rộng lớn.

 

 - Mạng 4G đã thành hiện thực và sẽ được các nhà mạng đưa vào sử dụng rộng rãi. Sự phát triển của 4G đóng một vai trò quan trọng trong kỷ nguyên Internet kết nối vạn vật (IoT – Internet of Things). 4G được các nhà mạng, các công ty làm dịch vụ kỳ vọng là sẽ đáp ứng khả năng kết nối mọi lúc mọi nơi với tốc độ cao, luôn trực tuyến và gần với thời gian thực. Những dịch vụ đa phương tiện, dữ liệu lớn và có khả năng tùy biến theo yêu cầu, lấy người dùng làm tâm điểm chính là hướng phát triển của các công ty trong thời đại 4G và IoT.

 

 - Thế giới số đang phát triển với tốc độ vũ bão, 90% dữ liệu trên thế giới được tạo ra chỉ trong 2 năm trở lại đây. Những ứng dụng và công nghệ truyền thống không thể đảm đương được lượng dữ liệu khổng lồ phình ra quá nhanh. Big Data đã ra đời cũng dựa trên nền tảng đám mây. Big Data là thế mạnh và thế lực của nhà cung cấp và phát triển dịch vụ.

 

 - Chuyển mạng giữ số - MNP ( Mobile Number Portability) là cơ hội và thách thức cho các nhà mạng và đối tác phát triển dịch vụ, không chỉ ở sự chuyển dịch linh hoạt thường xuyên của người dùng mà sẽ là sự chuyển dịch thật sự của dịch vụ và nhà cung cấp để giữ chân khách hàng. Các nhà khai thác VT-CNTT đang chuẩn bị ráo riết cho việc áp dụng chính sách chuyển mạng giữ số vào năm 2017, trong đó tập trung vào chất lượng dịch vụ, cải tiến và nâng cao hoạt động chăm sóc khách hàng. 

Làm thế nào để có một chiến lược tốt cho VAS 3.0 là vấn đề được đặt ra và đã được nhiều chuyên gia chia sẻ

Vậy VAS 3.0 là gì?

 

VAS 3.0 sẽ phải là sự hội tụ của các yếu tố:

 

 - User Centric – Người dùng là trung tâm: VAS 3.0 hướng tới và xoay quanh người dùng. VAS 3.0 đặt mục tiêu đạt tỷ lệ sử dụng dịch vụ cao như VAS 1.0 nhưng cách ‘ứng xử’ với người dùng thì sẽ hoàn toàn khác biệt do người dùng 3.0 là những người dùng thông minh và được bảo vệ. Hai khái niệm sẽ ảnh hưởng và quyết định nhiều tới sự thành công của User Centric chính là UX (User experience – Trải nghiệm người dùng) và UI (User Interface - Giao diện người dùng). Dịch vụ VAS 3.0 có UX và UI tốt sẽ nâng cao sự hài lòng và gắn kết của người dùng với dịch vụ thông qua tính năng tiện dụng, có tính tương tác cao, giao diện đẹp dễ sử dụng. 

 

 - Content Driven – Định hướng nội dung dịch vụ là then chốt: Content Drivent bảo đảm 3 yếu tố: đáp ứng và phù hợp với nhu cầu người dùng; phù hợp với xu thế của xã hội và công nghệ; có tính định hướng người dùng 3.0 tới các nội dung VAS 3.0 khác biệt, có đẳng cấp, có bản quyền.

 

 - IoT – Vạn vật kết nối internet: Người dùng cùng với các thiết bị của họ đều có khả năng tiếp nhận và truyền tải thông tin đa kênh, đa chiều nên ngoài Content Driven nhắm tới nhiều hơn về các dịch vụ nội dung thì dịch vụ tiện ích của VAS 3.0 cũng phải đẩy lên những mức phát triển mới vượt bậc và “thông minh” và có tương tác mạnh mẽ hơn.

 

 - OPT-IN Marketing – Truyền thông theo ngữ cảnh: VAS 3.0 hướng tới truyền thông quảng cáo có định hướng, có mục tiêu dựa trên các ngữ cảnh của dịch vụ và hành vi của đối tượng tiếp nhận quảng cáo. Các câu hỏi ‘5W + 1H’ (Who-What-When-Where-Why-How) luôn cần phải đặt ra và trả lời chuẩn xác khi đặt một chiến dịch truyền thông cho dịch vụ VAS 3.0.

 

 - Idea As A Service – Ý tưởng như là một dịch vụ: VAS 3.0 là giai đoạn mà ai cũng có thể có ý tưởng làm VAS, từ cung cấp nội dung đến giải pháp. Mọi cái đều mới mẻ, và mọi cái đều là có thể đối với giai đoạn chuyển từ VAS 2.0 sang VAS 3.0.

 

Để chuẩn bị cho VAS 3.0, VNPT-Media đã liên tục đầu tư và phát triển nhiều hệ thống nền tảng như Tapping Gateway, SDP, USSD Gateway, LBS, SMS Marketing, VNPT Payment, VNPT Ads, VMP… Đồng thời nắm bắt xu thế hội tụ các dịch vụ VAS, VNPT-Media đã nghiên cứu và triển khai hệ thống VAS Cloud để kết nối và triển khai tất cả các dịch vụ VAS trên mạng VinaPhone và kết nối với các mạng ngoài VNPT.  

Ông Nguyễn Văn Tấn – Phó Tổng Giám đốc VNPT-Media chia sẻ, với VAS Cloud và Big Data của VNPT-Media, nhà cung cấp dịch vụ từ nhỏ lẻ, thậm chí là các cá nhân, cho tới các công ty đều có thể dễ dàng triển khai và cung cấp dịch vụ VAS với nhiều mô hình kinh doanh linh hoạt, thời gian triển khai dịch vụ nhanh chóng, phân khúc dịch vụ đa dạng: dịch vụ số (Non-telco Services: OTT, giáo dục, y tế, doanh nghiệp, chính phủ…), dịch vụ gắn với hạ tầng mạng VNPT; các dịch vụ gắn với hạ tầng mạng ngoài VNPT (Telco Services: tiện ích, giải trí, tra cứu thông tin, doanh nghiệp và các dịch vụ khác…).

Ông Nguyễn Văn Tấn  cũng thẳng thắn chia sẻ về quan điểm cộng tác và phát triển trong thời kỳ VAS 3.0: Vấn đề mấu chốt là các công ty làm VAS sẽ làm gì, tạo ra những sản phẩm như thế nào và mang lại những giá trị thật sự nào cho khách hàng. Khi khách hàng chấp nhận chi trả cho việc sử dụng dịch vụ VAS 3.0 nghĩa là các công ty đã thành công và họ đương nhiên sẽ được hưởng lợi nhiều hơn ngoài những chính sách cơ bản tương đồng giữa các nhà mạng và VNPT-Media. 

 

Trong khi thị trường đang ở điểm đáy của một chu trình phát triển VAS thì ‘Xu hướng phát triển VAS 3.0’ đã tập hợp được tiếng nói và sự đồng thuận trong cách nghĩ, cách làm của các đơn vị cung cấp dịch vụ VAS. Sự chuyển dịch từ VAS 2.0 lên VAS 3.0 sẽ không thể là tức thì nhưng VAS 3.0 chắc chắn sẽ phải quay về những giá trị cốt lõi và ở một tầm cao hơn, tiến bộ hơn. Công nghệ và cơ chế chính sách là nền tảng thúc đẩy sự phát triển cho những dịch vụ VAS 3.0 mới chất lượng cao và thật sự hướng tới người dùng. Quá trình thay đổi thói quen, tư duy, cách làm dịch vụ trong ‘cuộc chơi’ VAS 3.0 đã thật sự bắt đầu, từ hôm nay.  

 

An Thanh (VAS)